Mantar çeşitleri açısında epey güçlü olan Türkiye’de, çoklukla ilkbahar ve sonbahar aylarında ormanlık alanlardan bilinçsizce toplanan mantarlar, zehirlenmelere neden oluyor. Geçtiğimiz günlerde Sarıyer’de ormanlık alandan topladıkları mantarları yiyen Yusuf ve Feriza Yıldız çifti zehirlendi. Yusuf Yıldız hayatını kaybederken eşinin sıhhat durumu ciddiyetini koruyor. Uzmanlar ölümlerin yaşanmaması için insanların bilinçsizce mantar toplamaması gerektiğini belirtiyor.
‘200 mantar tipi yenilebiliyor’
Mikolog (mantar bilimi) Jilber Barutçiyan Türkiye’nin mantar zengini bir ülke olduğunu belirterek, “Dünyanın bütün kıymetli mutfaklarında kullanılan mantarlar Türkiye’de bulunuyor. Bunun yanı sıra dünyanın en tehlikeli mantarları da ülkemizde çokça bulunuyor. Çıplak gözle görebildiğimiz en az 30 bin çeşit mantar var. Bunlar ortasında 200’ü zehirli. Yenilen mantar nedeniyle oluşan en ufak sindirim sıkıntısını bile zehirlenme olarak kabul ediyoruz. Ölümcül olması gerekmiyor. 15 ila 20 mantar tipi ise öldürücü tesire sahip. 200 mantar çeşidi yenilebiliyor. Geri kalan 29 binden fazla cins mantar ise çeşitli nedenlerle yenmiyor. Pis kokanlar var, pişirirken eriyenler var” dedi.
‘Ölümlerin yüzde 95’i ‘Köygöçüren’ ‘
Barutçiyan insanların İstanbul’un Batı Karadeniz bölgesinde 30 bin mantar çeşidi ile karşılaşılabileceğini söz ederek, “Duyduğumuz ölümlerin yüzde 95’i ‘Köygöçüren’ ismi verilen mantardır. 50 gramının bile yetişkin bir insanı öldürmesi mümkün. Bu mantarlar çok sinsi. Yedikten sonra saatler içerisinde belirti bile vermezler. En az 12 saat lakin, genelde 24 ve 48 saat ortasında birinci zehirlenme belirtileri ortaya çıkar. O saatten sonra mideniz yıkansa da bir şey fark etmez. Yediğiniz ölçüye bağlı olaraktan vefat kaçınılmazdır. Birinci belirtileri kanlı ishaldir. Sonra karaciğerinizi modüller ve böbrekleriniz yok eder” dedi.
‘Hayvanlar yerse bizde yeriz mantığı yanlış’
Miokolog Jilber Barutçiyan, Sarıyer’deki mantar zehirlenmesinin ‘Köygeçiren’ ismi verilen mantardan kaynaklanmış olabileceğini belirterek, mantarları tanımayanların katiyen toplamaması gerektiğini vurguladı. Barutciyan “Bu kişinin mevt nedeni yüzde 95 ihtimalle, çok bol ölçüde bulunan Köygöçüren mantarı olabilir. İştah açıcı imgesi olan bir mantardır. Zehirli ve yenebilen mantarları ayırmak için, hiçbir kısa yol yok. Etraftan duyacağınız bütün bilgiler yanlış. Hayvanlar yerse bizde yeriz mantığı büsbütün yanlış. Kimi hayvanlar dünyanın en ölümcül mantarını yiyebilirler ancak, insan için bu ölümcül olabilir. Mantarları bilimsel bir netlikle tanımlayıp, yeni bir kaynaktan yenilebilirliğini denetim etmeliyiz. Mantarın üremesi için ısı ve neme gereksinimi var. Yağmur yağması lazım belli bir sıcaklık gerekiyor. Bu ortamlarda bilhassa ilkbahar ve sonbahar aylarında oluşuyor. Onun için sonbahar aylarında bu zehirlenme olayları artıyor” diye konuştu.
İşletmeci Muhammet Sait Çapa kendilerine gelen müşterileri uyardıklarını kaydetti ve şunları söyledi:
Zehirli ve ölümcül olduklarından büyük sorun yaşıyoruz. Genelde mantarları toplayıp masaya koyuyorlar, biz de ikazda bulunuyoruz.
Esnaf Kadir Gündüz de mantar konusunda ihtarda bulunduklarını belirtti ve “Çünkü birçoğu bilemediğimiz çeşitten mantarlar. Toplanmaması gerekiyor. Mantar toplayıp yedikten sonra zehirlenen bir komşumuz olmuştu. Hatta 1 hafta ağır bakımda kaldı” dedi.