Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin akabinde başlayan güç krizi, başta Avrupa’da olmak üzere ısı pompalarının kullanımını yaygınlaştırdı. Gaz krizine karşı tahlil olarak Avrupa’daki pek çok ülkede kullanımı teşviklerle desteklenen ısı pompası, rekor sıcaklıkların görüldüğü yaz aylarında tekrar gündeme geldi. Pek çok klimanın yerini ısı pompası alırken; bu sistemin 2050 yılına kadar 2.6 milyar insanın klima muhtaçlığını karşılaması bekleniyor. Türkiye’de de ısı pompası kullanımının sürdürülebilirlik için değerine değinen sivil toplum kuruluşları, bu sistemin bilhassa zelzele bölgesindeki kentlerde pak bir güç kaynağı olarak yaygınlaştırılabileceğine
dikkat çekiyor.
TÜRKİYE GAZA BAĞIMLI
Küresel gaz talebinin yüzde 15’inden fazlasının, toplam emisyonların ise yüzde 10’unun binalardaki ısınmadan kaynaklandığı belirtilirken; ısı pompalarının doğalgaz kazanlarından beş kata kadar daha verimli olduğu belirtiliyor. Avrupa İklim Aksiyon Ağı, Sürdürülebilir İktisat ve Finans Araştırmaları Derneği, İklim İçin 350 Derneği, Fosil Yakıtların Ötesi, Yeşil Fikir Derneği ve Greenpeace Akdeniz tarafından yapılan çalışmada, Türkiye’nin ısınmada gaz kullanımına bağımlı olduğuna dikkat çekilerek, “2011-2021 devrinde gaz ithalatının yüzde 34 oranında arttığı ve tükettiği gazın yüzde 98’ini de ithal ettiği göz önüne alındığında; gücün cari açık üzerindeki tesiri, değerli kırılganlık alanları olarak öne çıkıyor. 2035 yılına kadar yenilenebilir enerji kaynaklarının kurulu güç içindeki hissesinin yüzde 65’e ulaşmasının planlandığı Türkiye’de, yılda yaklaşık 10 bin ünite satış düzeyine ulaşan ısı pompalarının pazar hacmi de artabilir” denildi.
DEPREM BÖLGESİ İÇİN ÖNEMLİ
Özellikle sarsıntı bölgesindeki kentler için ısı pompası kullanımının kıymetine değinilen araştırmada, şu tekliflere yer verildi: “Binalar, ısı pompalarının kurulumuna uygun biçimde tasarlanarak inşa edilmeli. Isı pompalarının kullanımında, montajda ve gerekli gaz kullanımlarında ilgili mevzuat oluşturulmalı ve uygulanmalı. Isı pompalarının kullanımının yaygınlaştırılması için, fosil yakıtlı kaynaklara dayalı ısınmada sağlanan teşviklere karşılık, düşük faizli ve uzun vadeli krediler sağlanmasında dayanak ve mecburilik sistemleri değerlendirilmeli.”
MALİYET ARTIŞLARINA ÇÖZÜM
Avrupa’da REPowerEU paketiyle 2030’a kadar 30 milyon ısı pompası kurulumunun hedeflendiğini belirten Sürdürülebilir İktisat ve Finans Araştırmaları Derneği (SEFİA) Yöneticisi Bengisu Özenç, “Türkiye’nin Rusya’dan doğalgaz tedarikinde bu kadar keskin önlemler uygulamamış olması ısı pompası konusunun da daha geride kalmasına neden oldu. Meğer ki Türkiye ithal fosil yakıtlara olan bağımlılığından kurtularak güç fiyatlarının iktisadın genelinde yarattığı maliyet artışlarına da karşılık verebilir” dedi.
‘KENDİ GÜCÜNÜ ÜRETEN SİSTEMLER KURMALIYIZ’
TÜRK Tesisat Mühendisleri Derneği’nden (TTMD) yapılan açıklamada ise güneş gücü ile yetinilmemesi gerektiği belirtilerek, “Sadece konutlar değil; tüm hayat alanlarında kendi gücünü üreten ve tüketen sistemler uygulamalıyız. Bu ekosistem dizayndan, uygulamaya ve sistemi işletmeye, arıza ve bakım hizmetlerine kadar bütünleşik bir mühendislik muhtaçlığını da kendisiyle bir arada getiriyor. Kesimin paydaşları ile birlikte hareket edip standartların ve temellerin daha bariz hale gelmesi temel ihtiyaç” yorumu yapıldı.