ABD dün sözün tam manasıyla tabir yerindeyse, diken üstündeydi. Zira tüm ülke genelinde polisler, siyasetçiler, uzmanlar kendilerini Donald Trump‘ın tutuklanma ihtimaline hazırlamıştı. Trump bir kaç gün evvel, Manhattan Bölge Savcılığı‘nca 2016 başkanlık seçimi kampanyası sırasında yetişkinlere yönelik sinemaların yıldızı Stormy Daniels’a ödenen sus hissesi ile ilgili başlatılan soruşturmanın bir modülü olarak dün tutuklanacağını ileri sürmüştü.
Silahı mağduriyet
Ülke tarihinde cezai kovuşturmaya uğrayan ilk eski ABD Başkanı olan Trump’ın tutumuna bakınca, mebzul ölçüde bulunan Ortadoğu’daki benzerlerine haksızlık mı ediyorum sanki diye düşünmüyor değilim, doğrusu. Zira siyasi uğraşta hiç bir etik bariyeri olmama konusunda onlardan farkı olmayan Trump’ın, mağduriyete sığınmada da Ortadoğulularla benzerliği çok açık.
Tutuklanacağını duyurmaktaki maksadının her nereye götürülecekse taraftarlarının da oraya gelmesini sağlamak olduğu sır değil. O nedenle daveti, başkanlık seçimlerini kaybettikten sonra taraftarlarını 6 Ocak Kongre baskınını yapmaya iten kelamlarını anımsattı. Dün ülkenin “gerilmesi“nin esas nedeni yeni bir düzensizliğin daha yaşanabileceğiydi.
Onlarla hiç bir benzerlik taşımamasına karşın Trump’ı büyük siyah özgürlük savaşçısı Nelson Mandela’yla, ABD’li siyah hakları aktivisti Martin Luther King Jr’la hatta İsa’yla kıyaslayan Trump destekçilerinin sokak şiddeti en acil kaygı kaynağı durumunda aslında uzun müddettir. Kimi siyasi figürlerin telaffuzları de “siyasal sistem“e bağlılığı azaltan bir fonksiyon taşıyor. Bunlardan biri olan (aynı vakitte Trump’ın avukatı) Rudy Giuliani‘nin siyasetçileri yargılamanın bir ulusun düşüşünün işareti olduğunu söylemesi son derece kışkırtıcı örneğin.
Bunu neden yapıyor?
Trump’ın tutuklanacağını ileri sürerek ortayı velveleye vermesinin iki sonucu olabilir: Ya parti tabanını toparlayabilir ya da kararsız Cumhuriyetçileri düzgünce partiye küstürebilir. Trump’ın bu çıkışı parti içindeki rakipleriyle sürtüşmesini de çoğaltabilir bu arada. Örneğin 2024 seçimlerinde olası/güçlü rakiplerinden Ron DeSantis’le bağlantıları oldukça gerilmek üzere. Çünkü Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy ile eski Lider Yardımcısı Mike Pence de dahil olmak üzere müttefikleri yanısıra birçok üst seviye Cumhuriyetçi Trump hakkındaki savlara şiddetle karşı çıkarken DeSantis ağzını bile açmadı.
New York Times’ta yer alan bir habere nazaran DeSantis’in bu bahisteki sessizliğini vatana ihanet olarak nitelendiriyor Trump taraftarları. Yeniden gazeteye nazaran tüm bunlar ortaya atılan savların Cumhuriyetçi lider adaylığı için şimdi yeni başlayan yarışı nasıl sarsacağını evvelden haber veriyor. Gazete Trump‘ı hakkındaki suçlamayı kendisini siyasi zulmün kurbanı olarak göstermek için kullanmakla suçluyor. Ben de işte bu yüzden Ortadoğulu siyasetçi benzetmesi yaptım Trump için. (Bkn: Trump Allies Pressure DeSantis to Weigh In on Expected Indictment – The New York Times (nytimes.com)
Tutuklanırsa ne olur?
Donald Trump sahiden tutuklanırsa ne olur pekala? Sky News, cezai kovuşturmaya uğrayan ilk eski ABD başkanı olarak bunun “Trump’ın 2024’te kampanya yürütürken yargılanacağı gibisi görülmemiş bir duruma yol açabileceğini” söylüyor. Dahası şu Sky News’a nazaran: “Seçilmesi halinde, hakkındaki suçlamaları affetme yetkisine sahip olmayacak”. (Bkn: What happens if Donald Trump is arrested? | US News | Sky News)
DeSantis güç durumda
DeSantis açısından son derece büyük bir zorluk var ufukta. Trump’ı savunursa zayıf görünecek, savunmazsa da kazanmak için çok uğraştığı destekçilerini kaybedecek. Trump’ın da ikamet ettiği eyaletin valisi olarak DeSantis’in, eski liderin istekli olarak gitmeyi reddetmesi halinde yargılanmak üzere Florida’dan New York’a iadesini onaylayıp onaylamama konusunda karar vermek zorunda kalabileceğini de ekleyelim. Güç bir durum.
Şu yazı yazılıncaya kadar Trump’ın tutuklandığına dair bir haber yoktu. Şayet tutuklanmazsa, hakkında nitekim var olan tutuklama kararını erkenden duyurarak önlediği söylenebilir. Kongre Baskını, eski Başkan’ın neler yapabileceğinin bir örneği oldu. Yarattığı, yine yaratabileceği kaosun topluma dehşet kendisine avantaj getireceğini biliyor.
Dünyada örnek aldığı biri vardır kesinlikle.
Kimdir merak ediyorum…